Trong ngôn ngữ học ngữ liệu văn bản, một kết hợp từ (collocation) là một chuỗi những từ thường xuyên đi cùng với nhau, chẳng hạn “crystal clear”, “middle management”, “nuclear family”, hay “cosmetic surgery”.
Có thể phân loại kết hợp từ thành 6 loại:
- adjective + noun
- noun + noun
- verb + noun
- adverb + adjective
- verbs + prepositional phrase
- verb + adverb.
Mối quan hệ giữa hai thành phần của kết hợp từ có thể là mối quan hệ cú pháp (syntactic), như “make” và “decision”, cũng có thể là mối quan hệ từ vựng (lexical), như cụm “a broad hint” hay “a narrow escape”, hoặc có thể không dựa trên bất kỳ mối quan hệ ngôn ngữ học nào cả.
Kết hợp từ có vai trò rất quan trọng trong phản ánh năng lực dùng ngôn ngữ. Vì nếu không có chúng, một người học có thể tạo ra một câu hoàn toàn đúng ngữ pháp nhưng lại nghe rất thiếu tự nhiên.
Học trò nếu dựa trên trực giác ngôn ngữ của tiếng mẹ đẻ hoặc lý luận và dịch cái trực ngôn ngữ ấy sang tiếng Anh thì sẽ tạo ra những cụm từ thiếu tự nhiên và kỳ quặc kiểu như vậy. Chẳng hạn, người Việt thường nói “trên trời”. Nếu dùng trực giác tiếng mẹ đẻ mà dịch thì sẽ thành “on the sky”, trong khi giới từ tạo ra tính “tự nhiên”, “xuôi tai” với người bản ngữ phải là “in the sky”. Hoặc “chúng tôi đã đi nhầm đường” thì phải là “we went the wrong way” chứ không phải “we went the incorrect way”.
Kết hợp từ dựa trên thói quen sử dụng ngôn ngữ trong thực tế của người dùng một ngôn ngữ, cũng tức là dựa trên tần suất xuất hiện trong ngữ liệu văn bản, với một số cách thức tính toán cụ thể từ các chuyên gia.
Cách duy nhất để học trò có kết hợp từ “tự nhiên”, “xuôi tai” là phải tiếp xúc nhiều với văn bản có tính đời thực. Đồng thời trong giáo trình giảng dạy, nên nhấn mạnh các kết hợp từ, hoặc khi dạy từ mới thì dạy chúng kèm ví dụ có các kết hợp từ mạnh. Khuyến khích học trò sử dụng các từ điển có kết hợp từ, chẳng hạn Macmillan English Dictionary for Advanced Learner.
Trịnh Nhật Tuân 
2 Comments